Zdrowe odżywianie ważne nie tylko w czasie epidemii.
Pożywienie powinno pokrywać zapotrzebowanie człowieka na składniki odżywcze, warunkować prawidłowe funkcjonowanie organizmu oraz sprzyjać utrzymaniu prawidłowej masy ciała. To wszystko ma wpływ na zachowanie dobrego stanu zdrowia.
Zapotrzebowanie zdrowego człowieka na energię i składniki odżywcze zależy od wieku, płci, stanu fizjologicznego, aktywności fizycznej, warunków życia. Oczywistym jest, że inne są potrzeby żywieniowe dzieci, młodzieży, ludzi dorosłych, inne wyczynowych sportowców i ludzi uprawiających sport sporadycznie, inne potrzeby mają Inuici (nazywani obraźliwie Eskimosami czyli zjadaczami surowego mięsa) czyli rdzenni mieszkańcy obszarów arktycznych i subarktycznych Grenlandii, Kanady, Alaski, Syberii a inne mieszkańcy strefy równikowej na przykład Pigmeje.
Składniki odżywcze mają różne działanie w organizmie. Źródłem energii są węglowodany, białko, tłuszcze. Składnikami budulcowymi dla organizmu są białka, minerały. Witaminy i składniki mineralne regulują metabolizm.
Wartość energetyczna
produktów jest jednym z najważniejszych czynników charakteryzujących wielkość spożycia oraz pozwalających na dokonywanie zmian w codziennych jadłospisach. Czyli na zamiany produktów bardziej energetycznych (dających “kopa”) na mniej energetyczne i odwrotnie w zależności od bieżących potrzeb.
Białko
Powinno znajdować się w codziennej diecie. Dostarcza organizmowi aminokwasy, które stanowią główny element budowy wszystkich tkanek w organizmie człowieka. Są też nośnikiem dla witamin i składników mineralnych oraz są odpowiedzialne za aktywność wielu enzymów biorących udział w przemianach metabolicznych. Białko jest zawarte w mleku, serach, drobiu, produktach zbożowych, roślinach strączkowych. Człowiek dorosły potrzebuje około 1 gram białka na 1 kilogram masy ciała. U dzieci to zapotrzebowanie jest większe.
Tłuszcz
Może być pochodzenia zwierzęcego (jest nośnikiem witamin A i D oraz nasyconych kwasów tłuszczowych i cholesterolu) i roślinnego (zawierają nienasycone kwasy tłuszczowe, witaminę E). Tłuszcze zwierzęce sprzyjają powstawaniu miażdżycy. Tłuszcze roślinne są korzystne dla zdrowia, ponieważ zapobiegają miażdżycy. Dieta dorosłego człowieka powinna zawierać nie więcej niż 30 % energii z tłuszczu. Przewaga tłuszczów pochodzenia roślinnego jest bardzo wskazana.
Węglowodany
Źródłem węglowodanów w diecie są przede wszystkim produkty roślinne: produkty zbożowe, warzywa, ziemniaki, nasiona roślin strączkowych oraz oczywiście owoce. Zaleca się spożywanie węglowodanów złożonych, którym towarzyszy błonnik pokarmowy. Błonnik zaś jest niezbędny do prawidłowej pracy przewodu pokarmowego oraz do usuwania z organizmu metali ciężkich, cholesterolu.
Składniki mineralne
Jest to grupa makro- i mikroelementów, które biorą udział w wielu procesach życiowych organizmu. Najważniejsze składniki mineralne:
sód – występuje naturalnie w produktach spożywczych ale jest też zawarty w soli kuchennej. Łyżeczka soli kuchennej 5 gram zawiera 1967 mg sodu. Dzienne spożycie soli (ze wszystkich źródeł) nie powinno przekraczać 6 gram, czyli 2360 mg sodu;
potas – wpływa korzystnie na pracę serca. Przyczynia sie do zmniejszenia niekorzystnego działania nadmiaru sodu;
wapń – budulec układu kostnego. Głównym źródłem wapnia jest mleko i jego przetwory. Braki wapnia mogą prowadzić u osób starszych do osteoporozy łamliwości kości. Bardzo ważne jest zachowanie proporcji wapnia do fosforu. Powinien on wynosić 1 do 1. Na ogół w produktach spożywczych jest więcej fosforu.
żelazo – składnik hemoglobiny krwi i nośnik tlenu w organizmie. Żelazo jest trudno przyswajalne – około 10%. Głównym źródłem żelaza jest mięso i podroby. Braki żelaza mogą prowadzić do anemii.
magnez – składnik budulcowy kości. Odgrywa ważną rolę w funkcjonowaniu układu nerwowego, mięśniowego, krwionośnego. Zawarty jest między innymi w ciemnym pieczywie, kaszy gryczanej.
jod – jest niezbędny do produkcji hormonów tarczycy. Największe ilości jodu zawiera żywność pochodzenia morskiego (dorsze, halibuty).